Opinia w sprawie w sprawie ograniczenia praw rodzicielskich w sytuacji zagrożenia życia dziecka 

Problematyka przetoczenia krwi u Świadków Jehowy od dłuższego czasu budzi znaczne kontrowersje zarówno wśród lekarzy jak i przedstawicieli doktryny prawniczej, przede wszystkim z uwagi na fakt, iż dotyczy dylematów pomiędzy dwiema kardynalnymi wartościami: prawem do życia, a wolnością wyznania i autonomią do samostanowienia. Po pierwsze, najważniejszym i podstawowym zadaniem lekarza, zgodnie z Kodeksem Etyki Lekarskiej jest ochrona zdrowia i życia ludzkiego oraz leczenie i zapobieganie chorobom.  W zastosowaniu tego zadania lekarz ma się kierować najważniejszym nakazem etycznym w tej kwestii, którym jest dobro chorego, oraz postępować zgodnie z przysięgą Hipokratesa. Wartość życia co do zasady uważana jest za „ważniejszą”, co znalazło wyraz m. in. w znaczącym wyroku sądu we Francji już z 1998 r., który został uznany za precedensowy -  sąd jednoznacznie stwierdził, że ochrona życia ludzkiego stanowi wyższe dobro aniżeli wola indywidualna pacjenta. W polskim orzecznictwie brak jest podobnej kategoryczności oraz jednolitości. Przeciwnicy powyższego poglądu opierają się na postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2005 r. (III CK 155/05), zgodnie z którym „Oświadczenie pacjenta, wyrażone na wypadek utraty przytomności, określające wolę dotyczącą postępowania lekarza w stosunku do niego w sytuacjach leczniczych, które mogą zaistnieć, jest dla lekarza - jeżeli zostało złożone w sposób wyraźny i jednoznaczny – wiążące.” Wskazać jednak należy, iż w Polski system prawa nie ma charakteru precedensowego, toteż żadne orzeczenia Sądu Najwyższego nie mają charakteru powszechnie obowiązującego – toteż nie mogą ode stanowić prawnej podstawy dochodzenia swoich praw. Mają one jedynie na celu wykładnię prawa, jednakże absolutnie nie jest to wiążące przy sprzecznościach istniejących w judykaturze w niniejszym zakresie. Powszechnie obowiązujące przepisy bezsprzecznie akcentują ratowanie życia pacjentów (ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty, kodeks karny - narażenie na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu). Wolność wyznania i samostanowienia również przewidziana jest przez takowe przepisy (Konstytucja RP), jednakże wolność ta nie ma charakteru absolutnego.

Wydaje się, iż kwestia pacjentów małoletnich dodatkowo komplikuje powyższe, złożone zagadnienie, jednakże obok powyższych regulacji prawnych, wskazać należy Kodeks rodzinny i opiekuńczy – unormowanie to bezpośrednio określa obowiązek obojga rodziców do pieczy nad osobą dziecka oraz wychowywaniem go z poszanowaniem jego godności i praw,  władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka, a nadto rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka (art. 95 i art. 96 rzeczonego aktu normatywnego). W związku z powyższym, w sytuacji zagrożenia dobra dziecka (tak jak w przedmiotowym stanie faktycznym, gdzie zagrożonym dobrem jest życie i zdrowie dziecka), sąd wydaje odpowiednie zarządzenia.  I tak, zgodnie z art. 109 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, sąd opiekuńczy może ograniczyć władzę rodzicielską jednego z rodziców, zaś na podstawie wskazanego unormowania sąd może wydać każde zarządzenie, jakiego w danych okolicznościach wymaga dobro dziecka.